Z okazji przypadającego na 20 września Dnia Wolnego Oprogramowania zachęcamy do korzystania z zasobów i usług, które są udostępniane przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii (GUGiK) na stronie www.geoportal.gov.pl. W ramach tego dnia warto zwrócić uwagę na to, jak wolne oprogramowanie przyczynia się do rozwoju technologii GIS i jak udostępniane przez GUGiK dane mogą być wykorzystywane w takich narzędziach.
Według definicji encyklopedii PWN wolne oprogramowanie to szczególny rodzaj oprogramowania, który jest rozpowszechniany na podstawie licencji, pozwalającej na jego dowolne wykorzystanie i modyfikowanie. Jednym z najważniejszych aspektów tego typu licencji jest fakt, że użytkownicy mogą mieć dostęp do kodu źródłowego programu, co daje im pełną swobodę w tworzeniu własnych rozwiązań. Popularnymi licencjami wolnego oprogramowania. są GNU General Public License (np. Linux) i Open Source. Dzięki temu użytkownicy mogą korzystać z oprogramowania za darmo, a także rozprowadzać go w formie elektronicznej lub na nośnikach fizycznych.
GUGiK a wolne oprogramowanie
GUGiK udostępnia szereg usług, które opierają się na wolnych standardach, takich jak usługi przeglądania WMS, WMTS, pobierania WFS, WCS czy ATOM, a także API, CSW, usługi słownikowe i OpenLS. Dzięki tym usługom, użytkownicy mogą uzyskać dostęp do danych przestrzennych, wyszukiwać zbiory metadanych oraz korzystać z danych z zakresu usług INSPIRE. Co istotne, te usługi są dostępne nieodpłatnie i umożliwiają ich integrację z szeroką gamą oprogramowania GIS, w tym QGIS, które jest jednym z najpopularniejszych narzędzi o otwartym kodzie źródłowym.
Dane dostępne na Geoportalu
Geoportal to miejsce, gdzie dostępne są dane, które mogą być wykorzystane w każdym oprogramowaniu obsługującym standardy OGC. Użytkownicy mogą pobierać dane w formatach takich jak GML, SHP czy XLSX, a następnie integrować je w wybranych narzędziach GIS. Dzięki tej otwartości na różne aplikacje, użytkownicy mają szerokie pole do popisu przy analizie i wizualizacji danych przestrzennych.
Wszystkie dane przeznaczone do pobrania i dalszego wykorzystania w dowolnym oprogramowaniu są udostępnione w module 'Dane do pobrania’. Moduł ten umożliwia użytkownikom łatwy dostęp do kompletnych zestawów danych, które można zaimportować do wybranych narzędzi analitycznych, systemów informatycznych lub aplikacji zewnętrznych, zgodnie z własnymi potrzebami.
Aplikacje dostępne na Geoportalu
Na stronie Geoportal.gov.pl dostępne są różne aplikacje przygotowane przez GUGiK, które wspierają pracę z danymi przestrzennymi. Narzędzia te pozwalają m.in. na przeglądanie zasobów geodezyjnych, pobieranie danych, korzystanie z map w terenie oraz sprawdzanie poprawności usług i metadanych. Wśród dostępnych aplikacji są: Edytor metadanych, Walidator metadanych, Aplikacje mobilne, Klient ATOM, Konwerter danych ESRI GRID do ASCII XYZ, Aplikacja do łączenia plików PDF (PDF Merge), Aplikacja do łączenia plików PDF (GUGiK PDF), Walidator usług i danych.
Dzięki tym możliwościom, korzystanie z wolnego oprogramowania w kontekście danych przestrzennych staje się nie tylko proste, ale także bardzo elastyczne – umożliwiając pełną dowolność w tworzeniu, analizowaniu i udostępnianiu danych.
Szczegółowe informacje na temat usług i danych oraz aplikacji udostępnianych przez GUGiK znajdują się na stronie www.geoportal.gov.pl w zakładkach Dane, Usługi oraz Aplikacje.
Zachęcamy do odkrywania i wykorzystywania zasobów Geoportalu w wolnych i otwartych narzędziach GIS!