Numeryczny model pokrycia terenu (NMPT) stanowi reprezentację powierzchni terenu wraz z obiektami wystającymi ponad tę powierzchnię, takimi jak: budynki, drzewa, mosty, wiadukty i inne elementy infrastruktury. W Polsce posiadamy i aktualizujemy NMPT w siatce 0,5×0,5m na ternach miejskich i w siatce 1,0×1,0m na pozostałym obszarze.
![Grafika przedstawiająca wizualizację numerycznego modelu pokrycia terenu](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys1-1-1.png)
Aktualnie nie ma udostępnionych żadnych usług przeglądania związanych z NMPT, więc aby uzyskać wizualizację NMPT, należy ją wykonać samodzielnie na podstawie pobranych danych źródłowych, np. w oprogramowaniu QGIS.
Usługi pobierania NMPT
Dane NMPT są dostępne bezpłatnie i możliwe do dowolnego wykorzystania. Pobieranie danych jest możliwe z serwisu www.geoportal.gov.pl, w którym w sekcji “Dane do pobrania” widoczna jest grupa warstwa “Numeryczny Model Pokrycia Terenu“, a tam z kolei dwie warstwy “NMPT-PL-KRON86-NH” oraz druga “NMPT-PL-EVRF2007-NH“.
![Grafika przedstawiająca warstwy do pobierania danych NMPT dostępne w serwisie www.geoportal.gov.pl](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys2-1-1-1024x507.png)
Po włączeniu jednej w wymienionych warstw i przybliżeniu się do miejsca zainteresowania widoczne będą prostokąty obrazujące sekcje z danymi NMPT. Wtedy należy kliknąć w obszarze zainteresowania i na ekranie pojawi się możliwość pobrania odpowiedniego pliku, co zilustrowano na rys. 3.
![Grafika przedstawiająca proces pobierania arkusza z danymi NMPT](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys3-1-2-1024x507.png)
W rezultacie opisanych działań plik z danymi NMPT zostanie pobrany na komputer użytkownika i w zależności od decyzji użytkownika wyświetlony w domyślnej aplikacji, co przedstawiono na rys. 4.
![Grafika przedstawiająca fragment pliku z danymi NMPT w formacie Arc INFO GRID](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys4-1-2-1024x474.png)
Pobieranie danych NMPT w serwisie www.geoportal.gov.pl realizowane jest przez usługi WMS w zależności od układu wysokościowego:
- https://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/PZGIK/NMPT/WMS/SkorowidzeWUkladzieKRON86
- https://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/PZGIK/NMPT/WMS/SkorowidzeWUkladzieEVRF2007
a konkretnie przez ich funkcję GetFeatureInfo, która w miejscu kliknięcia, jako atrybut udostępnia link do pobrania odpowiedniego pliku NMPT. Podłączając przedstawione usługi do programu QGIS lub innego możemy także w tych programach dokonywać bezpośredniego pobierania danych NMPT (rys. 5).
![Grafika przedstawiająca proces pobierania arkusza NMPT w QGIS](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys5-1-2-1024x538.png)
Alternatywnym sposobem pobierania danych NMPT jest wykorzystanie usług WFS (rys. 6), prezentujących skorowidze Numerycznego Modelu Pokrycia Terenu (NMPT) dostępnego w Państwowym Zasobie Geodezyjnym i Kartograficznym.
- Pierwsza z usług prezentuje NMPT w podziale na poszczególne lata (od 2000 do 2019) w układzie wysokościowym PL-KRON86-NH we wszystkich dostępnych formatach.
- Druga z usług prezentuje NMPT w podziale na poszczególne lata (od 2018 do 2021) w układzie wysokościowym PL-EVRF2007-NH we wszystkich dostępnych formatach.
![Grafika przedstawiająca usługi WFS dla NMPT w zależności od układu wysokościowego](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys6-1-2.png)
Aby pobrać skorowidze NMPT można skorzystać z dowolnego oprogramowania z funkcją klienta WFS, np. QGIS. Mając arkusze widoczne w skorowidzu można w łatwy sposób pobrać treść poszczególnych arkuszy NMPT. Realizujemy to korzystając z narzędzia „Informacja o obiekcie”, które po kliknięciu w dany arkusz wyświetli jego metadane, a w szczególności „Link do pobrania”, za pomocą którego można pobrać dane pomiarowe NMPT.
![Grafika przedstawiająca wykorzystanie usługi WFS dotyczącej NMPT w oprogramowaniu QGIS](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys7--1024x543.jpg)
Innym sposobem pobierania NMPT jest wykorzystanie dostępnych usług WCS, których adresy publikowane są na stronie www.geoportal.gov.pl:
![Grafika przedstawiająca widok na informację o usługach WCS dotyczących NMPT na stronie www.geoportal.gov.pl](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys8-1-1.png)
Usługi WCS najwygodniej podłączyć w programie QGIS jako źródło danych, jak przedstawiono to na rys. 9.
![Grafika przedstawiająca wykorzystanie usługi WCS dotyczącej NMPT w oprogramowaniu QGIS](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys9-1-1-1024x538.png)
Po utworzeniu warstwy w projekcie QGIS, usługa generuje obraz NMPT dla przeglądanego obszaru. Jeśli chcemy fragment NMPT zapisać w postaci pliku, należy skorzystać z opcji eksportu, co zilustrowano poniżej.
![Grafika przedstawiająca eksport NMPT do pliku GeoTIFF](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys10-1-1-1024x538.png)
W wyniku przedstawionych działań na dysku uzyskujemy plik zgodny z ustawieniami, który jest odpowiednim wycinkiem surowych danych NMPT lub wyrenderowanego obrazu. Ze względów technicznych w usłudze WCS zasięg obszaru do jednorazowego pobierania danych jest ograniczony, ale bez problemu usługa nadaje się do pobierania fragmentów w zakresie kilkunastu arkuszy oryginalnego NMPT.
Możliwość pobrania NMPT z wykorzystaniem usługi WCS jest również realizowana wprost w serwisie www.geoportal.gov.pl za pomocą narzędzia – „Pobierz dane z usługi WCS”. Dostęp do funkcjonalności znajduje się na pasku narzędzi umieszczonym w lewej części interfejsu użytkownika aplikacji mapowej, jak przedstawiono to na poniższej ilustracji:
![Grafika przedstawiająca pobieranie NMPT za pomocą usługi WCS](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys11--1024x532.png)
Aby pobrać dane należy kliknąć na ikonę narzędzia, następnie w wyświetlonym panelu wybrać dane do pobrania oraz narysować zasięg przestrzenny na mapie (maksymalnie 10 km2), co przedstawiono na rysunku 12.
![Grafika przedstawiająca pobieranie NMPT za pomocą usługi WCS](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys12--1024x494.png)
Po wykonaniu powyższych czynności należy już tylko pobrać przygotowany plik danych:
![Grafika przedstawiająca pobrany plik NMPT i wczytany w aplikacji QGIS](https://www.geoportal.gov.pl/wp-media/2023/07/rys13--1024x566.png)
Narzędzie jest szczególnie przydatne w sytuacjach gdy obszar zainteresowania leży np. na 4 arkuszach i przy tradycyjnym pobieraniu musielibyśmy pobrać 4 arkusze, a potem dokonać ich sklejania. Korzystając z udostępnionej funkcjonalności mamy możliwość szybkiego pobrania gotowego fragmentu bez względu na układ arkuszy danych źródłowych.